Linux Çekirdeğine Nasıl Katkı Verilir?

Gnome'un düzenlemiş olduğu Outreach for Women etkinliğine başvuru süreci 11 Kasım'da bitiyor. Ben bu süreçte Linux Kernel için hazırlandım. Geçen yıl Gnome'un kendi araçlarına başvuruyordum ama sürekli bir şeyler derlemek, kütüphane sürümlerini uyuşturmaya çalışmak bir miktar sıkıcı olabiliyor. Bunun için jhbuild ya da Fedora'nın bir sonraki, henüz çıkmamış sürümünü kullanmak tavsiye ediliyor :) Çünkü katkı vereceğimiz Gnome aracının depodaki son hali üzerine değişiklik yapmalıyız. Çekirdek üzerinde çalışmanın nasıl olduğunu bilmediğimden bu sefer çekirdeğe başvurmaya karar verdim.

Opw Kernel sayfasında tüm yapılması gerekenler, okumak için önerilen bir kaç kitap var. Öncelikle örnek olarak ethernet kodu içine printk("..") ile bir şeyler yazdırıp, çıktısını dmesg logunda görmek var. Burada Greg Kroah-Hartman ilk yamanın nasıl yapılacağından bahsetmiş. Temel olarak yama göndermeye kernel.org'dan aldığımız çekirdek kodları dizini içerisindeki drivers/staging'den başlayabiliriz. Buradaki kodların yazılış biçimini düzeltmeyle işe başlayabiliriz. Greg'de linkini verdiğim sunumunda bundan bahsetmiş. Çok temel kodlama biçimi düzeltmeleri yapabileceğimiz gibi, daha karma düzeltmeler de yapabiliriz. Bir de yama gönderirken e-posta konu satırına uyarı çıktısının tam halini yazmamız gerekiyor. Kendimiz uyarıyı yorumlayıp "bu yama bunu düzeltiyor" şeklinde yazdıklarımız genelde kabul edilmeyebiliyor. Bu yüzden tekrar göndermemiz gerekiyor.

Opw Kernel'a başvurmak için bu temel yamalardan göndermek yeterli. Hatta bu yılki Opw projelerinden birisi de kodlama biçimi düzeltme ve Todo dosyalarındaki eksikleri kapatma. Todo dosyalarındaki eksikleri kapatmak biraz daha alt seviye, aslında baya bir alt seviye :). Çünkü yapılması istenenler de o kadar açık belirtilmemiş dosyada. Ben de çekirdek uyarı mesajlarını analiz etme ve iyileştirme projesine başvurdum.

Başlangıç olarak Linux Kernel'a kodlama biçimi düzeltme dışında Sparse ve Coccinelle araçlarını kullanarak katkı verebiliriz. Bu araçlarla drivers/staging altındaki kodları derlediğimizde aldığımız uyarı mesajlarına göre düzeltmeler yapabiliriz. Bir de kodlar içerisinde yer alan Fixme etiketlerinden yararlanarak katkı vermek de yapabileceğimiz seçeneklerden birisi. Katkı verirken zorlanabileceğimiz yanlardan birisi, Linux Kernel ekibi kodlama biçimine oldukça önem veriyor. Bu yüzden aynı yamayı defalarca göndermek gerekebiliyor. Hatta kodlama biçimini test etmek için yazdıkları bir Perl betiği var. Zaten kodlama biçimi düzeltme yamalarını gönderebilmek için bu betiği kullanmalıyız.

Sparse aracı ile fonksiyon tiplerinin ya da değişken tiplerinin doğruluğu, gereksiz fonksiyonları kaldırma, tip dönüşüm işlemlerinin doğruluğu gibi uyarıları analiz edebiliriz. Bu düzeltmeleri yapmak için koddaki fonksiyonları okuyup, çağırılma sıralarını kontrol etmek, kzallac, kmalloc, volatile gibi tiplere, tip dönüşümlerine bakmak gerekli. Çeşitli tiplerin ne olduğunu öğrenmek için burayı okumak faydalı olabilir.

Coccinelle aracını ise ben henüz kullanmadım. Ancak önümüzdeki günlerde onu da denemeyi düşünüyorum. Bir de daha karmaşık hataları çözebilmek için bir kitap bulup okumayı düşünüyorum.

Opw ekibi projede çalışmak için kişi seçerken genelde öğrenci olmamasını tercih ediyor :( . Okul dönemi içerisinde olan bir öğrenci seçmektense herhangi bir işte çalışmayan birisini seçmenin daha verimli olacağı düşüncesindeler. Bu yüzden öğrencilerin Opw yaz dönemine başvurunca seçilme ihtimali daha yüksek. Çünkü proje sürecinde bir işin var mı sorusuna, sınav haftalarını yazmaktansa hiç işim yok yazmak, şansımızı artıran bir etken. Eğer ben de bu dönem kabul edilmezsem, yaz dönemi tekrar başvuracağım.

Python Uygulamalarına Debian ve Rpm Paketi Yapmak

Yazdığımız uygulamaları paketlemek kullanım açısından oldukça kolaylık sağlar. Eğer yaptığımız projeyi Python kullanarak kodladıysak bir setup.py dosyası oluşturarak hem paket oluşturmak hem de paket oluşturmadan kullanmak için de bir kolaylık sağlamış oluruz. setup.py dosyasında hangi dosyanın sistemde hangi dizin altına kopyalanacağı, proje lisansı, geliştiricisi, web adresi gibi bilgileri tanımlarız. Sadece setup.py'yi kullanarak "sudo python setup.py install" diyerek sistemimize uygulamayı kurabiliriz.

Debian Paketi Hazırlamak:

Debian tabanlı sistemler için paket oluştururken öncelikle bir uygulama içerisinde "debian" dizini oluşturmalıyız. Bu dizin içerisinde mutlaka olması gereken dosyalar ise şu şekilde:

ebru@debian:~/nagios-plugin-couchbase$ ls -ll debian/
toplam 20
-rw-rw-r-- 1 ebru ebru 153 Haz  5 22:00 changelog
-rw-rw-r-- 1 ebru ebru   2 Haz  5 22:00 compat
-rw-rw-r-- 1 ebru ebru 374 Haz  5 22:00 control
-rw-rw-r-- 1 ebru ebru 660 Haz  5 22:00 copyright
-rwxrwxr-x 1 ebru ebru 175 Haz  5 22:00 rules

Bu dosyaların her birini kendimiz elle tek tek oluşturabileceğimiz gibi "debianize" distutils komutunu da kullanabiliriz. Ben ilk önce tüm dosyaları kendim oluşturuyordum ancak bu şekilde biraz zahmetli. Çünkü ürettiğimiz control, changelog dosyalarının basitte olsa kendilerine özel herkes tarafından ortak kullanılan biçimi var. Örneğin changelog dosyasında yıldızdan sonra bir boşluk bırak değişiklikleri yaz, "--" ifadesinden sonra geliştirici adını yaz gibi. Bu tanımlamaları kendim yaparken biraz buradan ve Debian'ın kendi sayfasından yararlanıyordum. Daha sonra burada paketleme işinin daha basit yöntemini gördüm.

$ python setup.py --command-packages=stdeb.command debianize

Yukarıdaki gibi setup.py'yi kullanarak debian dizinimizi ve içerisinde olması gereken dosyaları üretebiliriz. Bu dosyaları ürettikten sonra geriye kalan sadece küçük kontroller oluyor. Zaten bunun sonucunda yukarıda belirttiğim (debian dizini altında) dosyaları oluşturuyor. Eğer setup.py'yi işimizi görecek şekilde doğru bir şekilde yazmışsak her şey debian dizini altında eksiksiz geliyor. Örneğin ben setup.py içinde uygulama adını kelimeler arasında boşluk bırakarak yazdığım için deb paketi üretirken uygulama adını parse edemiyorum gibi bir hata verdi. Bu gibi durumlar oluşmazsa hatasız debian dizini altındaki dosyalarımız oluşacaktır. debian dizini altındaki dosyalarımızın içeriği nasıl diye bakacak olursak:

debian/changelog    # projemizde sürümden sürüme meydana gelen değişiklileri belirttiğimiz dosya.

debian/compat    # Tek satırdan oluşan, debhelper paketinin sürümünü belirtir. debhelper deb paketlerini inşa etmek için kullanılır.

debian/control    # Bu dosyada projenin sürümü, bağımlılık bilgisi, geliştiricisi, lisansı, uygun olduğu mimari bilgisi bulunur.

debian/copyright    # Projeyi kimin hangi lisans ile lisansladığı bilgisi yer alır.

debian/rules    # deb paketini üretmek için bir debian Makefile'dır.

Daha sonra aşağıdaki gibi deb paketimizi oluşturabiliriz:

$ dpkg-buildpackage -rfakeroot -uc -us

RPM Paketi Hazırlamak:

Rpm paketlerinide Fedora tabanlı sistemler için gene setup.py yardımı ile hazırlayabiliriz. Eğer setup.py'mizde bir eksiklik yoksa sorunsuz bir şekilde spec dosyamızı oluşturabiliriz. Ben rpm paketi üretirken ilk başta hata aldığımdan önce sadece bir .spec dosyası üretmeyi denedim. .spec dosyası rpm paketi üretilirken bağımlılık, lisans, geliştirici bilgisi, hangi dosyanın nasıl kopyalanmasının gerçekleştirileceği gibi standartların bulundğu bir dosya. deb paketleri için olan debian dizinin toplanmış hali gibi düşünebiliriz. Direkt rpm paketini "python setup.py bdist_rpm" şeklinde üretebiliriz. Eğer önce benim gibi .spec üretip içeriğine bakmak istersenizde "python setup.py bdist_rpm --spec-only" şeklinde yapabilirsiniz.

Sistemi Single User Modda Açma

Bu dönemin başlarında minik bilgisayarıma Fedora kurmuştum. Miniği çok az kullanıyorum.  Bir zaman sonra bilgisayarı tekrar açınca buna chrome kursam da firefox kullanmasam dedim. Baktım ki kendime sudo yetkileri vermemişim ve root parolamı da hatırlamıyorum.

 Bu yüzden bilgisayarı single user modunda açma gereği duydum. Bunu geçen yaz nette bir şeyler okurken single user modda başlatınca root yetkileri direkt veriliyormuş şeklinde okumuştum. Aslında single user mod, init 1 seviyesi oluyor. Bu seviyede herhangi bir ağ bağlantısı ve grafik ekran olmadan sistemi kullanıyorsunuz. 

Sistemi single user mod seviyesinde açmak için grub ekranından Fedora seçiliyken 'e' tuşuna bastım. Zaten açılış ekranında alt kısımda da 'e', 'c' gibi seçenekler belirtilmiş. Sonra çekirdeğin bulunduğu satırın en sonuna (vmlinuz ile başlayan satır) '1' yazdım. ctrl+x ile çıkış yapıp, sistem başladğında root yetkilerime kavuşmuştum :)

Daha sonra ekrana gelen root yetkileri verilmiş konsolda 'passwd' komutuyla root parolamı değiştirmiş oldum.